STESHENI YA TRENI YA DODOMA NA MRADI WA RELI YA KISASA YA SGR NCHINI TANZANIA

Reli ya Kisasa ya Standard Gauge Railway (SGR) ni mradi wa kimkakati unaotekelezwa na Serikali ya Tanzania kwa lengo la:

• Kuboresha usafiri wa ndani na kikanda

• Kuchochea biashara na uchumi

• Kuchukua nafasi ya reli ya zamani ya “metre-gauge” (iliyokuwa na upana wa reli wa sentimita 100) na kuiweka reli mpya yenye kiwango cha kimataifa (standard gauge – 143.5 cm).

Mradi huu pia ni sehemu ya East African Railway Master Plan, unaolenga kuunganisha Tanzania na nchi jirani: Rwanda, Uganda, Burundi na Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC).

 Stesheni ya Treni ya Dodoma

• Dodoma, kama makao makuu ya nchi, imepewa nafasi ya kipekee kwenye mradi huu.

• Stesheni ya Dodoma ni miongoni mwa vituo vikubwa na vya kisasa vilivyopangwa kwenye njia ya SGR.

• Inajengwa kuwa kituo cha abiria na mizigo, chenye miundombinu ya kisasa kama:

  • Ukumbi wa abiria wa kisasa (waiting lounges)

  • Mfumo wa tiketi wa kielektroniki

  • Njia za kuunganisha mizigo na barabara kuu

  • Huduma za kibiashara (maduka, mikahawa, huduma za kifedha).

Dodoma Station inatarajiwa kuwa kituo cha kimkakati cha kusafirisha abiria na bidhaa, ikizingatiwa Dodoma ni kitovu cha kijiografia na kisiasa cha Tanzania.

Vipengele Muhimu vya Mradi wa SGR

1. Urefu na Hatua za Ujenzi

   • Mradi mzima unatarajiwa kufika zaidi ya 1,600 km.

   • Umepangwa kwa fasi tano (Dar es Salaam – Morogoro, Morogoro – Makutupora, Makutupora – Tabora, Tabora – Isaka, Isaka – Mwanza).

   • Sehemu ya Dar es Salaam hadi Morogoro (km 300) tayari imekamilika kwa zaidi ya 95%.

2. Reli ya Umeme (Electrified Railway)

   • SGR ya Tanzania ni ya kisasa kwa kuwa inatumia umeme badala ya dizeli.

   • Hii inapunguza gharama za mafuta na inalinda mazingira kwa kupunguza hewa ya ukaa (carbon emissions).

3. Kasi na Uwezo

   • Treni za abiria zitaweza kusafiri kwa kasi ya 160 km/h, na treni za mizigo hadi 120 km/h.

   • Abiria watafika kutoka Dar es Salaam hadi Dodoma ndani ya takribani saa 3–4 badala ya zaidi ya saa 7 kwa mabasi.

4. Mizigo na Biashara

• Reli hii itabeba mizigo kwa wingi (madini, bidhaa za viwandani, nafaka na mazao ya kilimo).

• Inapunguza shinikizo la magari makubwa barabarani, hivyo kupunguza ajali na uharibifu wa barabara kuu.

Faida za Mradi

• Uchumi na biashara: Itarahisisha biashara ndani ya Tanzania na kusafirisha bidhaa kwenda bandari ya Dar es Salaam kwa haraka zaidi.

• Ajira: Mradi unatoa ajira za moja kwa moja na zisizo za moja kwa moja katika ujenzi, uendeshaji na huduma za kibiashara.

• Utalii: Kuongeza urahisi wa watalii kutembelea vivutio vilivyoko mikoa ya kati na kaskazini.

• Ulinzi wa mazingira: Usafiri wa umeme ni rafiki zaidi kwa mazingira kuliko malori na mabasi ya dizeli.

• Uhusiano wa kikanda: Kuunganisha Tanzania na Rwanda, Burundi, Uganda na DRC kutaimarisha ushirikiano wa kiuchumi na kisiasa.

 Changamoto na Hatari

• Gharama kubwa: Mradi unagharimu zaidi ya shilingi trilioni 20–23 (takribani dola za Kimarekani bilioni 10).

• Utegemezi wa mikopo ya nje: Sehemu kubwa ya fedha zinatoka kwenye mikopo na wahisani.

• Utekelezaji wa awamu: Ucheleweshaji katika baadhi ya vipande unaweza kuchelewesha faida za mradi.

• Umeme: Mafanikio yake yanategemea upatikanaji thabiti wa umeme (mradi wa bwawa la Nyerere unatarajiwa kusaidia).

Mradi wa SGR na Stesheni ya Dodoma ni alama ya mageuzi ya miundombinu Tanzania. Unatarajiwa kuifanya Dodoma kuwa kitovu cha usafirishaji na biashara, na kuiunganisha Tanzania kwa nguvu zaidi na nchi za Afrika Mashariki na Kati.

Kwa kifupi, SGR si reli tu – ni injini ya ukuaji wa uchumi, maendeleo ya miji na ushirikiano wa kikanda.