Jumatano ya Uamuzi: Tanzania Kuelekea Uchaguzi Mkuu wa Oktoba 29, 2025 kwa Mujibu wa Katiba

 

 

Dodoma, Julai 2025 — Tume Huru ya Taifa ya Uchaguzi (INEC) imetangaza rasmi kuwa Uchaguzi Mkuu wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania utafanyika Jumatano, tarehe 29 Oktoba 2025, kwa mujibu wa mamlaka iliyopewa chini ya Ibara ya 74(6) ya Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, 1977, na kwa kuzingatia Sheria ya Taifa ya Uchaguzi, Sura ya 343 pamoja na Kanuni za Uchaguzi za mwaka 2020.

 

 1. Uhalali wa Tangazo hilo Kikatiba

Kwa mujibu wa Ibara ya 74(6)(e) ya Katiba, Tume ya Uchaguzi ina jukumu la kutangaza na kusimamia uchaguzi wa Rais, wabunge na madiwani. Kutangaza tarehe ya uchaguzi mkuu ni sehemu ya utekelezaji wa wajibu huo wa kikatiba, kwa lengo la kutoa mwongozo rasmi wa mchakato wa kidemokrasia.

2. Uteuzi wa Wagombea: Taratibu na Ratiba

Jaji wa Rufaa Jacob Mwambegele, Mwenyekiti wa INEC, ametangaza kuwa utoaji wa fomu za uteuzi kwa wagombea wa nafasi ya Rais na Makamu wa Rais utaanza Agosti 9 hadi 27, 2025. Tarehe 27 Agosti 2025 itatumika kama siku rasmi ya uteuzi wa wagombea kwa nafasi zote tatu: Rais, Wabunge, na Madiwani.

Hii inatekeleza matakwa ya Sheria ya Uchaguzi wa Rais na Wabunge, Sura ya 343, inayotaka mchakato wa uteuzi ufanyike kwa uwazi na kufuata kalenda ya uchaguzi.

3. Kampeni za Kisiasa: Usawa wa Kikatiba na Kidemokrasia

Kwa mujibu wa Kanuni ya 42 ya Kanuni za Uchaguzi (2020), kipindi cha kampeni kinatakiwa kuwa huru, haki, na kinachotoa nafasi sawa kwa vyama vyote. INEC imetangaza kuwa kampeni zitaanza Agosti 28 hadi Oktoba 28, 2025kwa Tanzania Bara, na Agosti 28 hadi Oktoba 27 kwa Zanzibar ili kuruhusu maandalizi ya upigaji kura ya mapema, hatua inayozingatia mazingira ya kiutawala ya Muungano kwa mujibu wa Ibara ya 2 na 3 ya Katiba ya JMT.

4. Maslahi Mapana ya Taifa: Demokrasia, Amani na Ushirikishwaji

Tangazo hili linatoa fursa kwa Watanzania wote kujipanga kushiriki uchaguzi kwa amani, kwa mujibu wa haki yao ya msingi ya kushiriki katika uongozi wa taifa lao kama ilivyoainishwa katika Ibara ya 21(1) ya Katiba, inayosema: "Kila raia wa Tanzania anayo haki ya kushiriki katika shughuli za utawala wa nchi, ama moja kwa moja au kwa kupitia wawakilishi waliowachagua kwa hiari yao."

Hatua ya INEC kutangaza ratiba mapema ni kielelezo cha uwazi na maandalizi ya kitaasisi kuelekea uchaguzi huru, wa haki na unaozingatia misingi ya katiba. Ni wajibu wa vyama vya siasa, wagombea, na wananchi wote kuhakikisha wanashiriki kwa amani, wanatii sheria na kutoa kipaumbele kwa maslahi ya taifa kuliko maslahi binafsi au ya kisiasa.

#Uchaguzi2025

#KatibaNaDemokrasia

#INEC

#TanzaniaYaAmani

#JumatanoYaUamuzi

#sisinitazania

#TANLAP

#ikulu

#siasa

#CCMTwitter

#chadema

#ACTwazalendo

#CHAUMA

JE UNAJUA HAKI YA MTOTO....?

 

NINI MAANA YA SERA YA KUTOFUNGAMANA NA UPANDE WOWOTE?

 

Sera ya kutofungamana popote ni msimamo wa kisiasa na kidiplomasia ambapo nchi haijiungi na kambi yoyote ya mataifa yenye mgongano wa kisiasa, kiuchumi au kijeshi, hasa wakati wa vita baridi (Cold War).

Badala yake, nchi hiyo huchagua kuwa huru katika maamuzi yake ya kimataifa, kwa kuongozwa na maslahi yake binafsi, utu, usawa na haki.

Muktadha wa Kihistoria:

Sera hii ilizaliwa wakati wa Vita Baridi kati ya kambi mbili kuu:

Kambi ya Magharibi (ikiongozwa na Marekani na washirika wake wa NATO)

Kambi ya Mashariki (ikiongozwa na Umoja wa Kisovieti – USSR)

Nchi nyingi mpya za Afrika, Asia na Amerika Kusini zilipoanza kupata uhuru katikati ya karne ya 20, ziliona kuwa kujiunga na mojawapo ya kambi hizo kungesababisha utegemezi wa kisiasa, kiuchumi na kijeshi.

Tanzania na Sera ya Kutofungamana Popote:

Mwalimu Julius Kambarage Nyerere, Rais wa Kwanza wa Tanzania, alikuwa miongoni mwa waanzilishi wa sera hii. Tanzania ilijiunga rasmi na Harakati ya Nchi Zisizofungamana (Non-Aligned Movement – NAM), na kushikilia misimamo ifuatayo:

Kutoegemea kambi yoyote kisiasa au kijeshi

Kupinga ubeberu na ukoloni mamboleo

Kusimamia haki za binadamu na usawa wa mataifa

Kuendeleza mshikamano wa nchi zinazoendelea

Misingi ya Sera Hii:

Uhuru wa maamuzi ya kidiplomasia – nchi haina shinikizo kutoka mataifa makubwa

Kujali maslahi ya kitaifa zaidi ya vishawishi vya nje

Kujenga ushirikiano wa haki na usawa na mataifa yote

Kupinga ubaguzi, ukandamizaji na vita isiyo ya lazima

Umuhimu Wake Kwa Tanzania:

Iliimarisha heshima ya taifa kimataifa

Iliwezesha Tanzania kuwa mpatanishi wa migogoro (k.m. Msumbiji, Uganda, Burundi)

Ililinda uhuru wa taifa na sera zake za ndani

Ilichangia kwenye mshikamano wa nchi za Afrika na harakati za ukombozi

Sera ya kutofungamana popote ni ishara ya kujitegemea kwa taifa, kufanya maamuzi huru yasiyodhibitiwa na mataifa yenye nguvu, na kushikilia misingi ya haki, utu na amani ya dunia. Tanzania, kupitia sera hii, ilijipambanua kama taifa la maadili, busara na mstari wa mbele katika kupigania haki ya mataifa mengine ya Afrika.