G20 SUMMIT "Je, ushirikiano wa kibiashara kati ya Tanzania na Marekani ni wa usawa unaonufaisha pande zote, au Marekani inanufaika zaidi kwa kutumia rasilimali za Tanzania huku nchi ikibaki na faida ndogo za maendeleo?"

Marekani inanufaika na Tanzania kwa njia mbalimbali, hasa kupitia biashara ya bidhaa, uwekezaji wa moja kwa moja, na ushirikiano wa maendeleo. Mchango wa Tanzania kwa uchumi wa Marekani unaweza kugawanywa katika sekta kuu zifuatazo:

---

1. Biashara ya Bidhaa na Malighafi
Tanzania ni miongoni mwa wazalishaji wa kahawa inayouzwa Marekani. Kahawa ya Tanzania inajulikana kwa ubora wake, hasa aina ya Arabica inayolimwa katika maeneo ya Kilimanjaro na Mbeya. Mwaka 2020, Tanzania iliuza kahawa yenye thamani ya takriban dola milioni 10 kwa Marekani, ikichangia sekta ya vinywaji vya kikahawa nchini humo.

• Manufaa kwa Marekani:

• Ugavi wa bidhaa za kilimo zenye ubora wa juu ambazo zinaingizwa kwenye mfumo wa biashara na soko la kahawa nchini Marekani.

• Kuchochea shughuli za viwanda vya uchakataji na kampuni za rejareja za vinywaji, kama Starbucks na kampuni nyingine zinazotegemea ugavi wa kahawa bora.

Tanzania ni mzalishaji wa madini kama dhahabu, tanzanite, na metali nyingine muhimu. Dhahabu hasa imekuwa ikisafirishwa kwenda Marekani kwa matumizi ya kutengeneza bidhaa za kielektroniki, mapambo, na akiba ya kifedha.

• Manufaa kwa Marekani:

• Madini hutumika katika sekta ya teknolojia ya juu, hususan kwa vifaa vya kielektroniki na teknolojia ya kijeshi.

• Uingizaji wa malighafi za bei nafuu huimarisha viwanda vya Marekani na kupunguza gharama za uzalishaji.

Marekani pia hununua mafuta ya mawese na korosho kutoka Tanzania kwa matumizi ya viwanda vya chakula na vipodozi. Bidhaa hizi ni muhimu kwa soko kubwa la Marekani.

---

2. Ushirikiano wa Kibiashara

• Tanzania ni sehemu muhimu ya mkataba wa biashara wa AGOA (African Growth and Opportunity Act), ambao unaruhusu bidhaa nyingi za Afrika kuingia soko la Marekani bila ushuru wa forodha. Kupitia mkataba huu, Tanzania imeweza kuuza bidhaa kama mavazi, ngozi, na mazao ya kilimo.

• Manufaa kwa Marekani:

• Upatikanaji wa bidhaa za bei nafuu kutoka Tanzania, ambazo zinaingizwa katika masoko na kuongeza faida kwa kampuni za Marekani.

• Kuimarisha nafasi ya Marekani kama mshirika wa kibiashara barani Afrika, jambo linaloimarisha uhusiano wa kiuchumi na kisiasa.

---

3. Ushirikiano wa Kimaendeleo

• Marekani kupitia Shirika la Misaada la Kimataifa (USAID) imewekeza katika miradi ya kilimo, afya, na elimu nchini Tanzania.

• Manufaa kwa Marekani:

• Miradi ya maendeleo inaendeleza masoko ya bidhaa na huduma za Marekani, kwani Tanzania hununua teknolojia, mbolea, na vifaa vya kilimo kutoka Marekani.

• Kukuza ushawishi wa Marekani Afrika kwa kuimarisha uhusiano wa kidiplomasia kupitia misaada ya kiuchumi na kijamii.

---

4. Sekta ya Utalii

• Watalii wa Marekani ni sehemu muhimu ya sekta ya utalii nchini Tanzania. Vivutio kama Hifadhi ya Serengeti, Mlima Kilimanjaro, na Zanzibar huvutia maelfu ya Wamarekani kila mwaka.

• Manufaa kwa Marekani:

• Kampuni za Marekani zinazojihusisha na sekta ya usafiri na utalii, kama mashirika ya ndege na waendeshaji wa safari, zinanufaika kwa mapato yanayotokana na watalii.

• Kukuza nafasi ya utalii wa kiutamaduni na uhusiano wa kibiashara kati ya nchi hizo mbili.

---

5. Sekta ya Elimu na Teknolojia

• Marekani hunufaika na wanafunzi wa Kitanzania wanaokwenda kusoma nchini humo.

• Manufaa kwa Marekani:

• Wanafunzi hao huchangia katika sekta ya elimu kupitia ada za shule, na mara nyingi huchangia maendeleo ya teknolojia au utafiti nchini Marekani.

---

Takwimu za Kichumi

• Thamani ya Biashara: Thamani ya mauzo ya Tanzania kwenda Marekani ilifikia dola milioni 82 mwaka 2021, huku bidhaa kuu zikiwa ni kahawa, madini, na mazao ya kilimo.

• Ajira: Biashara ya Tanzania na Marekani inasaidia nafasi za ajira nchini Marekani, hasa katika sekta za uuzaji wa bidhaa, utalii, na usindikaji wa mazao.

• Kahawa na Mazao Mengine ya Kilimo
  

• Madini
  

• Mafuta ya Mawese na Korosho.      

  

  1. Biashara ya Bidhaa za Kilimo

  • Kahawa: Tanzania ni miongoni mwa wazalishaji wa kahawa ya kiwango cha juu inayouzwa nchini Marekani. Mnamo mwaka 2020, Tanzania iliuza kahawa yenye thamani ya takriban dola milioni 10 kwa Marekani. Kahawa hii inakidhi mahitaji ya soko la kimarekani linalothamini kahawa ya ubora wa juu, hasa katika sekta za maduka ya kahawa na rejareja.
  • Chai: Chai ya Tanzania pia ni sehemu ya bidhaa zinazouzwa Marekani, na soko hilo linatoa thamani kubwa kwa wakulima wa chai wa Tanzania huku likiwapa Wamarekani bidhaa bora za kilimo.

  2. Usafirishaji wa Madini

  • Tanzania ni mzalishaji wa madini muhimu kama dhahabu, tanzanite, na metali nyingine. Ingawa si bidhaa kuu kwa Marekani, madini ya thamani yanayouzwa kutoka Tanzania yanachangia sekta ya vito na mapambo nchini Marekani, pamoja na teknolojia inayotegemea metali adimu.

  3. Ajira na Sekta ya Usindikaji Marekani

  • Bidhaa za Tanzania zinapouzwa Marekani, mara nyingi hupitia michakato ya usindikaji na usambazaji. Hii inachangia ajira katika viwanda vya usindikaji wa bidhaa kama kahawa na chai na kampuni za usafirishaji na rejareja.

  4. Ushirikiano wa Kimaendeleo

  • Kupitia mipango kama Millennium Challenge Corporation (MCC), Marekani imewekeza katika miradi ya maendeleo nchini Tanzania, kama miundombinu ya barabara, maji, na nishati. Ingawa miradi hii inakusudiwa kusaidia Tanzania, faida za moja kwa moja na zisizo za moja kwa moja zinarejea Marekani kupitia kuimarishwa kwa masoko ya bidhaa za Marekani nchini Tanzania.

  5. Ushirikiano wa Kijeshi na Kidiplomasia

  • Tanzania ni mshirika wa Marekani katika masuala ya kiusalama, hasa katika vita dhidi ya ugaidi na usalama wa baharini. Ushirikiano huu unasaidia kulinda maslahi ya Marekani katika eneo la Afrika Mashariki na Bahari ya Hindi, ambako biashara na meli zake hupita mara kwa mara.

  6. Sekta ya Utalii

  • Tanzania inajulikana kwa vivutio vyake vya utalii kama Serengeti, Ngorongoro, na Mlima Kilimanjaro, ambavyo huvutia Wamarekani wengi. Sekta ya utalii huchangia uchumi wa Tanzania huku ikisaidia soko la kimataifa la huduma za usafiri na wakala wa utalii nchini Marekani.

  Takwimu Muhimu za Faida kwa Marekani:

  • Mnamo mwaka 2020, biashara ya Marekani na Tanzania ilifikia dola milioni 462, huku Marekani ikinufaika na bidhaa kama madini na mazao ya kilimo.
  • Wamarekani zaidi ya 42,000 walitembelea Tanzania mnamo 2021, wakichangia zaidi ya dola milioni 100 katika sekta ya utalii.

  Changamoto na Fursa:

  • Changamoto: Tanzania bado inahitaji kuimarisha miundombinu ya uzalishaji na kuongeza thamani kwa bidhaa zake ili kuvutia zaidi masoko ya Marekani.
  • Fursa: Marekani inaweza kunufaika zaidi kwa kusaidia Tanzania kupitia uwekezaji wa moja kwa moja kwenye sekta za kilimo na madini, ambazo zina uwezo wa kuzalisha bidhaa zinazohitajika zaidi kwenye soko la Marekani.